Reçension: Në humnerën e degjenerimit: një analizë e thellë mbi krizën në BFI

Në këtë libër të gjashtë me radhë që po i vihet në dispozicion publikut, përballemi me një analizë të thellë, të detajuar dhe të pandërprerë mbi një prej krizave më të mëdha morale dhe institucionale që Bashkësia Fetare Islame (BFI) ka përjetuar në historinë e saj më të re. Nuk është vetëm një botim tjetër, por një dokument i fuqishëm që sjell në pah realitetet më të errëta të një institucioni që dikur konsiderohej si një nga shtyllat kryesore të identitetit dhe besimit tonë shpirtëror. Titulli i tij, “Krizë morale në BFI – nga skandali në skandal”, flet vetë për një rrugë të rrezikshme dhe të dhimbshme që po përshkon ky institucion, duke nxjerrë në dritë një fenomen të thellë dhe shumëplanësh, që shkon përtej thjesht një serie problemesh administrative apo organizative.
Kjo përmbledhje artikujsh nuk përbën vetëm një kritikë të thatë apo një koleksion akuzash, por është një akt denoncimi i hidhur dhe i pa kompromis, i cili synon të hapë sytë e të gjithë besimtarëve dhe qytetarëve ndaj atyre që po e shkatërrojnë nga brenda institucionin më të rëndësishëm fetar në vend. Ajo na përball me faktin e pamohueshëm se BFI-ja është përfshirë në një proces të vazhdueshëm të rënies morale, ku vlerat shpirtërore dhe etike janë zëvendësuar nga interesat e ngushta, intrigat e pushtetit dhe një mungesë e thellë përgjegjshmërie. Ky libër hedh dritë mbi një realitet që për shumë vite i shqetëson myslimanët e vendit, një realitet ku tradhtia ndaj besimit, spiunimi, manipulimi i brendshëm dhe shkeljet e ligjit janë bërë pjesë e përditshmërisë në një nivel që askush nuk guxon ta mohojë më.

Me kalimin e kohës, ajo që ishte një institucion i respektuar dhe i besuar nga miliona muslimanë, sot përballet me një krizë që rrezikon jo vetëm funksionimin e tij, por edhe vetë misionin e tij shpirtëror dhe shoqëror. Ky është një institucion që dikur ishte simbol i integritetit, unitetit dhe qëndrueshmërisë në besim, por që tani po shndërrohet në një terren ku kërcënimet morale dhe institucionale janë bërë norma, ndërsa transparenca dhe përgjegjshmëria mungojnë në mënyrë shqetësuese. Përmes faqeve të këtij libri, lexuesi konfrontohet me një realitet tronditës, ku një seri skandalesh të hapura dhe të fshehta kanë krijuar një atmosferë cinizmi dhe mosbesimi, duke rënë në kundërshtim të hapur me misionin themelor të BFI-së.
“Kriza morale në BFI – nga skandali në skandal” ka si mision kryesor të hedhë dritë mbi këto probleme, duke nxjerrë në pah jo vetëm gabimet e dukshme, por edhe ato të fshehta, lidhjet e errëta dhe ndikimet e jashtme që kanë ndikuar në degradimin e këtij institucioni. Nëpërmjet analizave kritike dhe dëshmive konkrete, ky libër është një thirrje për reflektim të thellë dhe veprim urgjent nga të gjitha palët e interesuara – nga vetë institucionet fetare, deri tek besimtarët dhe shoqëria civile në përgjithësi.
Në këtë mënyrë, libri shërben si një pasqyrë zhgënjyese, por shumë e nevojshme, e situatës ku ndodhet sot BFI-ja, duke theksuar domosdoshmërinë e një ringritjeje morale dhe institucionale që do të përfshijë ripërtëritjen e besimit dhe përkushtimit ndaj vlerave të larta fetare dhe shoqërore. Nëse nuk ndërmerren masa të menjëhershme dhe të vendosura për të ndalur këtë rrënim, rreziku që ky institucion i shenjtë të humbasë përgjithmonë kredibilitetin dhe rolin e tij kryesor në jetën e komunitetit musliman do të bëhet realitet tragjik.
Në përmbledhje, ky libër nuk është thjesht një kronikë e skandaleve; është një dokument i fuqishëm që na detyron të reflektojmë thellë mbi rrugën që kemi ndjekur si komunitet dhe mbi nevojën për të rimarrë kontrollin dhe drejtimin moral të institucioneve tona. Ai na kujton se institucionet fetare, siç është BFI, nuk mund të jenë kurrë objekt i manipulimeve të ngushta politike apo interesi personal, por duhet të qëndrojnë si gardianë të moralit, unitetit dhe drejtësisë. Kjo përmbledhje artikujsh është, pra, një apel i fortë për ndershmëri, transparencë dhe ringritje të institucioneve fetare dhe morale, në mënyrë që të rikthehet besimi dhe krenaria që një herë ato përfaqësonin për ne të gjithë.

Në faqet e këtij libri gjejmë një portret të hidhur dhe të detajuar të një degjenerimi të thellë që ka prekur Bashkësinë Fetare Islame, një degjenerim që shkon përtej dukjes së jashtme dhe prek thelbin më të ndjeshëm të çdo komuniteti fetar: tradhtinë e besimit. Kjo tradhti nuk është thjesht një akt i izoluar apo një gabim personal, por një fenomen i thellë dhe sistematik, i cili përfshin jo vetëm individë të caktuar, por shtrihet në strukturat më të larta institucionale të BFI-së. Ajo përbën një plagë të hapur që shkatërron gradualisht themelet mbi të cilat është ndërtuar ky institucion, duke e kthyer një vend që dikur simbolizonte integritetin dhe besueshmërinë në një arenë të manipulimeve, intrigave dhe përçarjeve të brendshme.
Në këtë kontekst, tradhtia e besimit merr përmasa katastrofike, pasi nuk prek vetëm marrëdhënien midis individit dhe besimit të tij fetar, por edhe marrëdhënien institucionale me të gjithë besimtarët. Kur udhëheqësit e një institucioni fetar fillojnë të veprojnë në mënyrë që bie në kundërshtim me parimet dhe vlerat që duhet të mbrojnë, ata në fakt po tradhtojnë gjithë komunitetin që kanë betuar të shërbejnë. Kjo nuk është thjesht një shkelje e detyrës, por një shkatërrim i besimit të thellë shpirtëror që lidh besimtarët me institucionin e tyre fetar. Në këtë mënyrë, tradhtia bëhet një plagë kolektive, një krizë që prek gjithçka: nga identiteti fetar, te lidhjet shoqërore dhe tek stabiliteti moral i komunitetit.
Libri paraqet me detaje sesi kjo tradhti e institucionalizuar ka bërë që misioni dhe qëllimet themelore të BFI-së të devijojnë nga rruga e drejtë. Në vend që të jetë një institucion që udhëheq, mbështet dhe bashkon besimtarët në mbarë vendin, BFI-ja është shndërruar në një arenë ku interesa të ngushta personale dhe politike dominojnë, duke e bërë atë më pak një simbol të besimit dhe më shumë një mjet për realizimin e axhendave të errëta. Ky proces i degjenerimit shpjegohet nëpërmjet një serie skandalesh dhe dështimesh të njëpasnjëshme, ku ligjet dhe rregullat bazë kushtetuese dhe morale shkelet me qëllim dhe pa ndëshkim, dhe ku transparenca dhe përgjegjshmëria mungojnë totalisht.
Një nga pasojat më dramatike të kësaj tradhtie është degradimi i besimit te njerëzit e thjeshtë, ata që kërkojnë në BFI një udhëzim moral dhe shpirtëror. Në vend që të ndihen të mbështetur dhe të frymëzuar, ata përballen me zhgënjime të thella, me ndjenja mosbesimi dhe mosqartësie për të ardhmen e komunitetit të tyre fetar. Kjo krijon një atmosferë ku përçarjet, ndasitë dhe mosbesimi bëhen norma, duke e vënë në rrezik jo vetëm stabilitetin e Bashkësisë Fetare Islame, por edhe harmoninë shoqërore në përgjithësi.
Në fund të fundit, ky libër është një thirrje e qartë dhe e pamohueshme për reflektim dhe vetëdije. Ai kërkon që çdo anëtar i komunitetit, nga besimtarët e thjeshtë te udhëheqësit më të lartë, të kuptojë se tradhtia e besimit është një plagë që nuk mund të injorohet pa pasoja fatale. Pa një përkushtim të sinqertë për ndreqjen e këtyre gabimeve dhe një rikthim tek vlerat themelore të besimit, rruga drejt një ringritjeje të Bashkësisë Fetare Islame do të mbetet e vështirë, madje e mundimshme. Ky libër është një zgjim i domosdoshëm për të gjithë ne, që të kuptojmë se vetëm duke u përballur me të vërtetën mund të ndërtojmë një të ardhme më të ndritur për institucionin që ka shërbyer si gur themeli i jetës fetare dhe morale të shumë brezave.

Në mënyrë të veçantë, ky libër hedh dritë mbi një realitet shqetësues që ka prekur institucionet që dikur njiheshin për integritetin, drejtësinë dhe unitetin e tyre, duke i kthyer ato në arenë të përplasjes së interesave të ngushta dhe lojërave të fshehta të pushtetit. Ato institucione që dikur përfaqësonin shtyllat kryesore të komunitetit fetar, tani kanë humbur rolin e tyre bazë dhe janë shndërruar në terrene ku zhvillohen intrigat më të ndyta politike dhe operacione të fshehta, që i bien në kundërshtim me parimet e hapjes dhe transparencës që duhet të ishin normë.
Një nga artikujt më të goditur dhe më tronditës në këtë përmbledhje është ai me titullin “Nexhat Ibrahimi: Shaqë, mos harro, ti ke qenë spiun i UDB-së në Jugosllavi”. Ky artikull zbulon dimensionin më të errët dhe më shqetësues të krizës morale dhe institucionale që po përjeton Bashkësia Fetare Islame. Në mënyrë dramatike, ai evidenton faktin se institucionet tona fetare nuk janë vetëm të kapura nga intrigat e zakonshme politike, por janë bërë arenë ku shërbimet sekrete dhe spiunazhi kanë depërtuar thellë, duke krijuar një klimë mosbesimi dhe frike që nuk është karakteristikë e një institucioni të hapur dhe të ndershëm.
Kjo situatë ka sjellë një përçarje të thellë jo vetëm midis figurave kryesore të udhëheqjes, por edhe në mes besimtarëve, të cilët tani kanë frikë dhe dyshime se institucionet që duhet t’i mbrojnë dhe t’i udhëheqin në rrugën e drejtë shpirtërore janë infiltruar nga mekanizma të fshehta dhe agjentë të interesave të ndryshme politike dhe sekrete. Ky fenomen i spiunazhit tregon qartë se misioni shpirtëror i këtij institucioni është jo vetëm i cenuar, por edhe i rrezikuar në mënyrë të drejtpërdrejtë. Kur institucionet e besimit shndërrohen në skena të konspiracioneve dhe manipulimeve, ato humbasin autoritetin dhe besueshmërinë e tyre, duke lënë pas një boshllëk të madh shpirtëror dhe moral në komunitet.
Gjithashtu, ky artikull nxjerr në pah një të vërtetë që deri më tani ishte përpjekur të fshihej: përdorimi i shërbimeve sekrete dhe operacioneve të spiunazhit nuk është fenomen i izoluar, por pjesë e një skeme të qëllimshme për të kontrolluar dhe manipuluar institucionin e BFI-së nga brenda. Kjo jo vetëm që vë në dyshim integritetin e udhëheqësve, por edhe e bën Bashkësinë Fetare Islame një mjet në duart e grupeve të ndryshme të interesit, të cilët nuk kanë aspak përkushtim ndaj misionit shpirtëror, por synojnë të përdorin institucionin për realizimin e axhendave të tyre politike apo personale.
Në këtë kuadër, përdorimi i spiunazhit dhe intrigave të fshehta kthehet në një armë të rrezikshme që shkatërron themelet e besimit dhe unitetit brenda komunitetit fetar. Kjo gjendje e mbytjes së transparencës dhe përgjegjësisë nuk mund të çojë askund tjetër veçse në degradimin e mëtejshëm të BFI-së dhe në humbjen e besimit të popullatës, që për shumë breza e ka pasur këtë institucion si një pikë referimi shpirtërore dhe morale.
Pra, artikulli “Nexhat Ibrahimi: Shaqë, mos harro, ti ke qenë spiun i UDB-së në Jugosllavi” nuk është thjesht një kritikë apo një ekspozim i thjeshtë, por një zbulim tronditës që bën të qartë se problemi në zemër të BFI-së është më i thellë dhe më kompleks sesa sa mendohej, dhe kërkon një reflektim të thellë, por edhe një angazhim serioz për pastrimin dhe rigjallërimin e këtij institucioni të shenjtë.

Degjenerimi moral dhe institucional, si fenomen tragjik, manifestohet në mënyrë të qartë dhe të pamëshirshme në çdo faqe të kësaj përmbledhjeje të rëndësishme. Libri paraqet një tablo ku shkeljet kushtetuese nuk janë më përjashtim apo incidente të rralla, por janë kthyer në një gjendje përditshmërie të trishtë dhe të papranueshme. Institucionet, që dikur përfaqësonin shtyllat e drejtësisë, stabilitetit dhe moralit në komunitetin tonë, tani janë shndërruar në mjete që përdoren në mënyrë të pandershme për të shërbyer interesa personale, të cilat janë në kundërshtim me mirëqenien dhe të mirën e përgjithshme të besimtarëve dhe të shoqërisë në tërësi.
Në vend që të ishin faktorë mbështetës të stabilitetit dhe unitetit, këto institucione janë kthyer në instrumente të pushtetit të padrejtë dhe arbitrar. Ato përdoren për të fshehur skandale, për të manipuluar opinione, dhe për të mbuluar me heshtje të dhunshme çdo zë kritik që kërkon përgjegjësi dhe transparencë. Në këtë kontekst, artikujt me tituj të tillë si “Mbledhjet që i heshtin skandalet dhe dështimet” dhe “Akademizimi i udbashit” janë dëshmi të qarta se një sistem i tërë ka humbur vizionin e vet, është i kapur dhe i manipuluar nga interesa të errëta, dhe po funksionon si një makineri për të shkatërruar çdo shpresë për rigjallërim dhe moralizim.
Kjo përmbledhje nuk është thjesht një koleksion artikujsh kritikë; ajo është më shumë se kaq — është një pamje tronditëse e një realiteti të hidhur dhe të dhimbshëm, një realitet që ka mbërthyer Bashkësinë Fetare Islame dhe që po e dëmton thellë atë komunitet të gjerë besimtarësh që i janë përkushtuar rrugës së besimit dhe moralit të pastër.
Ky libër është një manifest moral, një thirrje për reflektim të thellë dhe për veprim të menjëhershëm, për të ndalur rrëshqitjen në një humnerë të pafund të degradimit dhe për të rivendosur vlerat që dikur e bënë BFI-në një institucion të respektuar dhe krenari për muslimanët e vendit.
Në këtë përmbledhje, lexuesi do të gjejë zbardhjen e misionit djallëzor që synon të rrënojë gjithë atë histori të lavdishme dhe krenari që muslimanët e vendit kanë ndjerë dikur për BFI-në. Para ndërhyrjes dhe puçit të Shaqir Fetait, ky institucion kishte një histori të pasur dhe një rol të rëndësishëm në ndërtimin e identitetit shpirtëror dhe moral të komunitetit. Por tani, me veprimet e tij destruktive, ai po shkatërron frymën dhe besimin kolektiv, duke e kthyer në një institucion të depersonalizuar, të copëtuar dhe të degraduar.
Ky libër është i gjithi i ndërtuar mbi një angazhim të paepur për të zbuluar dhe lakuriqësuar misionin e vërtetë dhe të fshehtë të pushtetit brenda BFI-së. Ai nuk është një përmbledhje e heshtur e ngjarjeve, por një thirrje e hapur dhe e fortë që u drejtohet të gjithë atyre që dëshirojnë të kuptojnë jo vetëm ngjarjet, por edhe arsyet dhe mekanizmat që çuan në këtë krizë. Ai i fton lexuesit të jenë pjesë aktive e reflektimit dhe ndryshimit, duke kuptuar se vetëm përmes transparencës, ndershmërisë dhe angazhimit qytetar mund të shpëtohet dhe rigjallërohet institucioni që ka qenë një simbol i besimit dhe moralit në komunitetin tonë.
Në këtë rrugëtim, lexuesi do të përballet me analiza të hollësishme, opinione të guximshme dhe dëshmi të pakundërshtueshme që nuk lënë vend për keqkuptime apo justifikime të kota. Ky libër është një thirrje për zgjim dhe ndërgjegjësim, për t’u bërë pjesë e ndryshimit të domosdoshëm dhe për të mos lejuar që institucionet tona fetare të humbasin përgjithmonë shpirtin dhe misionin e tyre të shenjtë.
Në fund të fundit, ky libër është një alarm i rëndësishëm për komunitetin tonë – një thirrje që kërkon të prekë çdo zemër dhe të ngrejë një valë të re vetëdijësimi, sepse vetëm përmes reflektimit të sinqertë dhe veprimeve të guximshme mund të kthejmë besimin dhe moralin në institucionet tona fetare dhe, më gjerë, në shoqërinë tonë.