ILUZIONET për sigurinë e Evropës janë zhdukur dhe Bashkimi Evropian duhet të fillojë menjëherë të investojë më shumë në mbrojtjen e tij, tha presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen në fjalimin e saj sot në Parlamentin Evropian.
“Rendi i sigurisë evropiane është tronditur thellë dhe iluzionet tona janë shkatërruar,” u tha kreu i Komisionit eurodeputetëve në Strasburg në një debat mbi përfundimet e samitit të Këshillit Evropian të javës së kaluar, arkitekturën evropiane të sigurisë dhe mbështetjen për Ukrainën.
“Koha e iluzioneve ka mbaruar”
Pas përfundimit të Luftës së Ftohtë, Evropa reduktoi shpenzimet e mbrojtjes nga një mesatare prej më shumë se 3.5 përqind në më pak se gjysmën e tyre, vuri në dukje von der Leyen, duke kujtuar se disa politikanë evropianë besonin se Rusia mund të integrohej në arkitekturën e sigurisë dhe ekonomike evropiane, ndërsa të tjerët “shpresonin se ne mund të mbështeteshim pafundësisht në mbrojtjen e plotë të Amerikës”.
“Ne menduam se po shijonim një dividend paqeje. Por në realitet, kishim vetëm një deficit sigurie. Koha e iluzioneve tani ka mbaruar. Europa është thirrur të marrë më shumë përgjegjësi për mbrojtjen e saj. Jo në një të ardhme të largët, por sot”, tha kreu i Komisionit.
Von der Leyen deklaroi se investimet në mbrojtjen evropiane janë të nevojshme për shkak të situatës në Ukrainë dhe se është urgjentisht e nevojshme të plotësohen “boshllëqet në furnizimin ushtarak të Ukrainës” dhe t’i ofrohen Ukrainës garanci të forta sigurie.
“Putini ka dëshmuar vazhdimisht se është një fqinj armiqësor”
Por çështja e mbrojtjes nuk shqetëson vetëm Ukrainën, por sigurinë e të gjithë Evropës dhe të gjithë kontinentit tonë, tha ajo.
“Putini ka dëshmuar në mënyrë të përsëritur se ai është një fqinj armiqësor. Atij nuk mund t’i besohet, ai vetëm mund të pengohet. Dhe ne e dimë se kompleksi ushtarak rus prodhon më shumë se i yni. Kremlini shpenzon për nevoja ushtarake më shumë se e gjithë Evropa së bashku”, ndërsa “gama e kërcënimeve me të cilat përballemi po zgjerohet dita-ditës,” paralajmëroi Von der Leyen.
Duke paraqitur konkluzionet nga takimi i javës së kaluar të liderëve të vendeve anëtare të BE-së dhe iniciativat e Komisionit të saj, von der Leyen deklaroi se anëtarët e BE-së tani shpenzojnë mesatarisht pak më pak se dy përqind të PBB-së, ndërsa analizat tregojnë se shpenzimet e mbrojtjes duhet të rriten në më shumë se tre përqind.
Mundësia e mobilizimit deri në 650 miliardë euro në katër vjet
Pjesa më e madhe e investimeve mund të vijë vetëm nga shtetet anëtare, vuri në dukje ajo dhe tha se për këtë arsye po propozohen rregulla të reja fiskale sipas të cilave shtetet anëtare mund të ndajnë një shtesë prej 1.5 përqind të PBB-së për buxhetet e tyre të mbrojtjes. Kështu, shtetet anëtare mund të mobilizojnë deri në 650 miliardë euro gjatë 4 viteve të ardhshme.
Përveç kësaj, shtetet anëtare do të jenë në gjendje të përdorin instrumentin e ri financiar SAFE, d.m.th. kreditë e mbrojtjes të BE-së me vlerë 150 miliardë euro në fusha strategjike si mbrojtja ajrore, zhvillimi i dronëve dhe mbrojtja kibernetike. Këto kredi do të financonin blerjet nga prodhuesit evropianë sipas kontratave shumëvjeçare me fokus në prokurimin e përbashkët, shpjegoi ajo.
Kreu i Komisionit njoftoi gjithashtu mundësinë që shtetet anëtare të ridrejtojnë vullnetarisht një pjesë të fondeve të tyre nga fondet e kohezionit në projekte të lidhura me mbrojtjen dhe vendimi për këtë opsion do të merret nga Këshilli i BE-së dhe Parlamenti.
